همه نیوز:رسوایی که اخراجی ها نیست، هست؟
فرهنگ و هنر- این نوشته، نه یک نقد سینمایی است، نه نگاه به فیلم های حاضر روی پرده های نقره ای سینمای ایران دارد و نه به بحث هایی اینچنینی می پردازد. پس چیست؟ درباره یک نکته و یک فرد است؛ نکته ای با عنوان برند شخصیت و فردی به نام مسعود ده نمکی. بسیجی و رزمنده دهه شصت، روزنامه نگار و فعال اجتماعی دهه هفتاد و فیلمساز دهه هشتاد؛ و شاید هم … رها کنیم شایدها را.
*
شاید وقتی که نام مسعود ده نمکی را می شنوید، حالت های روانی مختلفی درگیرتان کند. شاید از چنین آدمی خوشتان نیاید. شاید هم خوشتان بیاید. شاید مثل خیلی از منتقدها، برای کوبیدن او، از سابقه اش استفاده کنید و شاید هم … کاری به هیچ کدام اینها هم ندارم. پس به چه چیزی کار دارم؟ به اینکه سینما، جای دوست داشتن من و ما و تو و او و آنها نیست. پس جای چیست؟ جای واقعیت ها. جای اینکه بعد از سالها بحث کردن بر سر اینکه مسعود ده نمکی، آیا اساساً کارگردان و سینماگر محسوب می شود یا نه، حالا به اینجا برسیم که این کارگردان، تبدیل به یک برند شده است. خیلی ها منتظر بودند تا سه گانه اخراجی ها به پایان برسد و فیلم بعدی این کارگردان، نفروشد تا قیافه حق به جانب گرفته و «دیدید گفتیم … »های خودشان را راه بیندازند. اما ظاهراً چنین نشد. رسوایی نیز، هنوز به پایان تعطیلات نوروز نرسیده، میلیاردی شد.
*
این خوب است یا بد؟ حتی به خوب و بد بودنش هم کار نداریم. این نوشته، جایگاه پرداختن به یک واقعیت است: شخصیت هایی که در سینمای ایران، برند می شوند. حالا شما بگو برند، یا بگو مارک شخصی، یا بگو… فرقی نمی کند. حالا ده نمکی، از سه گانه اخراجی ها کنده شده و بیننده ها، برای دیدن فیلم دیگری از «مسعود ده نمکی» به سینماها می آیند. و مسعود ده نمکی کیست؟ کسی که چند مستند ساخته و سه گانه اخراجی ها و … . و چه چیزی مسعود ده نمکی را ساخته؟ اینکه حرف هایی دارد؛ و به قول یکی از منتقدان سینمای ایران، «مومنانه» پای حرف هایش ایستاده است. شاید فیلمنامه اش اشکالات فنی داشته باشد، یا داستانی که می گوید عاری از عیب و نقص نباشد یا …، اما او حرف هایی دارد و سینما را، جایی برای ارائه حرف هایش می داند. و همه اینها، باعث شده تا ما، با فیلم هایی روبه رو باشیم که حتی اگر هم دوست شان نداشته باشیم، که حتی اگر ایرادی هم به آنها وارد بدانیم، دست کم در این متفق القول باشیم که … فضاهای خاص خودشان را دارند؛ اتفاقی که در مورد کارگردانان دیگر، به ندرت می افتد.
*
مسعود ده نمکی، حالا در سینمای ایران، تبدیل به یک برند شده است؛ که اگر چنین نبود، فیلم رسوایی او، در این زمان کوتاه، به این فروش میلیاردی نمی رسید. و آیا همین، خود دلیلی برای اثبات این نکته نیست؟ حالا گیرم که در تبلیغش هم بزند که «فیلمی از کارگردان اخراجی ها»، ولی رسوایی که اخراجی ها نیست، هست؟ یا گیرم که اتهام استفاده از امکانات و تبلیغات دولتی را یدک بکشد یا … . می دانم که شاید این نکته، برخی را خوش نیاید، اما ظاهرا واقعیتی است که باید با آن کنار بیاییم. سینمای ایران، حالا در حال خو گرفتن به یک شخصیت تاثیرگذار دیگر است که جان گرفتن نام او در کنار هر فیلمی، می تواند به فروش آن، کمک بسیاری کند. درست مثل جان گرفتن نام گلزار در تیتراژ فیلم های چند سال پیش یا اصغر فرهادی در فیلم های بعد از اینش یا … . مسعود ده نمکی، حالا در هیبت کارگردان، تبدیل به سوپراستاری شده است که می تواند فروش را تضمین کند؛ سوپراستاری که شبیه به نسل های پیش از این نیست؛ که نوع و مدل جدیدی است…
